Publikacje
Ochrona przeciwpowodziowa miasta Krakowa: kolejny etap projektu budowy infrastruktury przeciwpowodziowej na terenie Bieżanowa z wykorzystaniem grodzic winylowych.
Analizy i doświadczenia z ostatnich lat wskazują, że kombinacja zmieniających się warunków klimatycznych i postępującej lokalnej zabudowy oraz nie nadążającej za tymi zmianami infrastruktury hydraulicznej może prowadzić do wzrostu ryzyka powodziowego. Intensywne lecz krótkotrwałe opady i gwałtowne anomalie pogodowe wywołane zmianami klimatu, niezrównoważona urbanizacja - to jedne z istotniejszych czynników jakie sprzyjają powodziom, które przeanalizowaliśmy w artykule poświęconym osiedlu Złocień w Krakowie, będącym częścią historycznej dzielnicy Bieżanów. Przy okazji zakończenia kolejnego etapu prac budowlanych, w kolejnej odsłonie tego projektu, opisujemy dalszy ciąg historii i rozwiązania, które zapewni ochronę przeciwpowodziową mieszkańcom Bieżanowa.
Niewielka rzeka Serafa przepływająca przez Bieżanów dawała się we znaki mieszkańcom tej spokojnej i pełnej uroku dzielnicy Krakowa, która, podobnie jak wiele innych tego typu atrakcyjnych obszarów podmiejskich ulegała gwałtownej urbanizacji. Od wielkich powodzi w 1997 i 2010 roku, kiedy koryto rzeki uległo znaczącej degradacji, w sezonie od wiosny do jesieni tereny wokół tego potoku były narażone na zalanie w wyniku nagłych wezbrań spowodowanych ulewnymi deszczami.
W 2016 roku w Krakowie oddano do użytku zbiornik retencyjny Bieżanów, będący częścią kompleksowego projektu, w ramach którego powstanie kaskada pięciu zbiorników przeciwpowodziowych w dolinie rzeki Serafy. Ta inicjatywa będąca nadal w fazie realizacji, pomimo swojej złożoności, jest niezwykle ważna dla ochrony przeciwpowodziowej Krakowa i Wieliczki.
Niestety, nawet pomimo istnienia zbiornika Bieżanów, gwałtowne opady w 2019 i 2021 roku spowodowały większe straty niż te odnotowane w 1997 i 2010 roku.
„Czarny piątek” 6 sierpnia 2021
6 sierpnia 2021 roku opady deszczu były tak intensywne, że spowodowały powódź lub lokalne podtopienia w Starym Bieżanowie. Pomiary geodezyjne i analiza hydrauliczna wykazały, że przepływ kulminacyjny w rejonie osiedla Złocień wynosił około 22 m3/s. Przepływ ten był większy niż szacowany przepływ o prawdopodobieństwie 1%.
Tak duże przepływy, w połączeniu z nadal niewystarczającymi środkami ochrony przeciwpowodziowej, doprowadziły do ogromnych zniszczeń w infrastrukturze i budynkach mieszkalnych. Wezbranie spowodowało przelanie wód opadowych przez zabezpieczenia powyżej zbiornika Bieżanów. W wyniku cofki ze zbiornika i spiętrzenia wód na moście w ciągu ul. Rakuś, w obliczu opisanych ogromnych przepływów i niewystarczającej infrastruktury przeciwpowodziowej zalane zostały zarówno ulice, mosty jak i tereny mieszkalne.
Działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa mieszkańców Bieżanowa
Wydarzenia z 6 sierpnia zwróciły uwagę na konieczność dalszych pilnych działań w celu poprawy bezpieczeństwa mieszkańców tego obszaru.
W ramach zadania „Poprawa bezpieczeństwa powodziowego w zlewni rzeki Serafy na obszarze dzielnicy XII Bieżanów-Prokocim w Krakowie" inwestor czyli Polskie Wody zdecydował się zrealizować projekt budowy dodatkowej infrastruktury przeciwpowodziowej, w ramach którego wykorzystano nasze grodzice winylowe.
W projekcie w Bieżanowie, podobnie jak na osiedlu Złocień wykorzystano grodzice winylowe o profilu GW-610/9, wyposażone w specjalną uszczelkę, która zapewnia szczelność połączeń zamków na całej długości grodzicy już w momencie ich zainstalowania.
Zadaniem grodzic winylowych w tym projekcie było podwyższenie maksymalnego poziomu piętrzenia wody w korycie rzeki Serafa, ale również wydłużenie drogi filtracji w gruncie. Do całego projektu wykorzystano łącznie 3818 metrów kwadratowych grodzic o długości 1,5-2,0m.
Grodzice były wprowadzane w grunt po jednej, a odcinkowo po dwóch stronach koryta rzeki, zgodnie z zapotrzebowaniem oszacowanym w drodze analiz geotechnicznych. Z dbałością o estetyczny wygląd budowli, konstrukcję z grodzic zwieńczono systemowym oczepem winylowym, również produkowanym przez Grupę Pietrucha.
Czy wybór nieoczywistej technologii był opłacalny?
Inwestor mógł również rutynowo zastosować najbardziej popularną technologię w tym przypadku, czyli grodzice stalowe. Przyjrzyjmy się zatem kwestii porównania kosztów obydwu rozwiązań i odpowiedzmy na pytanie: Czy niestandardowe podejście do rozwiązania problemu powodziowego za pomocą innowacyjnego materiału przyniosło korzyści finansowe?
Nie ma co ukrywać, że ten projekt nie był wymagający pod względem pracy strukturalnej konstrukcji ścianek, więc czysto hipotetycznie możemy powiedzieć, że w przypadku tej inwestycji można by było zastosować ścianki szczelne o jednej z mniejszych grubości ścianek, powiedzmy 7mm. Zapewne największe ryzyko wpływające na konstrukcję wynikało z korozji, która wystąpiłaby w przeciągu wielu lat, niż w wyniku okresowych parć wody na tą konstrukcję. W związku z czym ścianka musiałaby być zabezpieczona antykorozyjnie. Grodzica stalowa tego typu ważyłaby około 77kg/m2, w związku z czym cena metra kwadratowego tego profilu wynosiła w tym czasie około 500 PLN. Dodajmy do tego średni koszt zabezpieczenia antykorozyjnego ścianki po dwóch stronach, ostatecznie otrzymujemy wartość ~600 PLN. Szybka i prosta kalkulacja pozwala nam oszacować, że całkowity koszt 3 818m2 stalowych ścianek szczelnych dla tego projektu wyniósłby 2 290 800 PLN.
W przypadku grodzic winylowych o modelu GW-610/9 z uszczelką, których cena na metr kwadratowy wyniosła 295 PLN, koszt dla całego projektu wyniósł 1 126 310 PLN, czyli tylko 50% w stosunku do grodzic stalowych! Dodajmy do tego oszczędności wynikające z bardziej wydajnego transportu, lżejszego sprzętu instalacyjnego i mniejszych kosztach konserwacji i na końcu otrzymujemy sumę znacznie przekraczającą 1,2mln PLN. Wszystko to na stosunkowo małym projekcie o niezwykle dużej ważności dla lokalnej społeczności.
Wartość dodana wynikająca z zastosowania grodzic winylowych w tym projekcie
Instalacja grodzic winylowych była znacznie mniej kosztowna i mniej czasochłonna niż tradycyjne metody. Oprócz niższej ceny w porównaniu z innymi dostępnymi technologiami, grodzice winylowe są lekkie, przyjazne w transporcie i całkowicie odporne na korozję. Dzięki tym czynnikom pozwalają generować oszczędności nie tylko w momencie zakupu lecz również podczas montażu i późniejszej eksploatacji.
W tym projekcie grodzice były instalowane z wykorzystaniem najpopularniejszej metody montażu, czyli za pomocą wibromłota. Warto jednak podkreślić, że odcinkowo montaż przebiegał na terenie o bardzo gęstej zabudowie. W związku z tym, w niektórych miejscach o ograniczonym dostępie, grodzice osadzano w wykopie wąskoprzestrzennym.
Dzięki zastosowaniu technologii grodzic winylowych i ich licznych przewag, gęsto zabudowane tereny wzdłuż rzeki Serafy zostały skutecznie i szybko zabezpieczone przed powodzią.
Odważne decyzje i nieoczywista technologia, która zasłużyła na status rozwiązania pierwszego wyboru
Podsumowując projekt należy zwrócić uwagę, że grodzice winylowe Pietrucha odegrały przełomową rolę w walce z powodziami w tej części Krakowa. Mieszkańcy dzielnicy Bieżanów-Prokocim oraz Złocienia mogą spać spokojnie, nie martwiąc się o swoje domy. Zastosowanie grodzic winylowych nie tylko umożliwiło realizację projektu w najkrótszym możliwym czasie i zmniejszyło ryzyko powodzi, ale także przyczyniło się do wygenerowania znacznych oszczędności inwestycyjnych.
Należy tutaj podkreślić rolę inwestora, który zdecydował o zastosowaniu grodzic winylowych w miejsce tradycyjnych materiałów, takich jak stal czy beton. Wybór grodzic winylowych okazał się strzałem w dziesiątkę, nie tylko ze względu na tempo prac i skuteczność tego nieoczywistego rozwiązania. Inwestycja ta stała się prawdziwym symbolem sukcesu w walce z powodziami, która pozwoliła zaoszczędzić setki tysięcy PLN w porównaniu do bardziej znanych metod.
Dzięki rozwiązaniom takim jak grodzice winylowe EcoLock, mieszkańcy Bieżanowa i Złocienia mogą cieszyć się bezpieczeństwem, które zapewnia im ta innowacyjna technologia. Przykład ten pokazuje, że zrównoważone rozwiązania budowlane mogą przynieść realne korzyści zarówno dla mieszkańców, jak i dla inwestorów. Bezpieczeństwo, oszczędności, i ochrona środowiska - to wszystko stało się możliwe dzięki grodzicom winylowym firmy Pietrucha.
Link do wcześniejszego artykułu, poświęconego osiedlu Złocień: